Skip to content
Tụ chống sét là thiết bị cần thiết để bảo vệ các thiết bị điện khỏi các thiệt hại do sét đánh gây ra. Để hiểu rõ hơn về tụ chống sét, bao gồm các phân loại và vai trò của nó trong hệ thống bảo vệ, bạn có thể tìm đọc thông tin chi tiết trong bài viết dưới đây.
Các cú đánh sét có thể gây ra nhiều tổn thất cho cơ sở hạ tầng và các thiết bị điện bên trong. Đặc biệt, những thiết bị như viễn thông, y tế, và gia dụng có giá trị cao sẽ gặp nguy cơ hư hỏng, gây lãng phí lớn về chi phí và thời gian sửa chữa. Vì vậy, việc bảo vệ chúng khỏi các dao động điện áp cao là cực kỳ quan trọng để giảm thiểu tối đa các thiệt hại có thể xảy ra. Tụ chống sét chính là giải pháp quan trọng để thực hiện nhiệm vụ này.
Tụ chống sét là gì?
Tụ chống sét hay còn được biết đến với các tên gọi như điện trở phụ thuộc điện áp, tụ bảo vệ quá áp (VDR – Voltage Dependent Resistor), đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ các thiết bị điện, điện tử của công trình.
Trong trường hợp có sét đánh hoặc các nguyên nhân khác dẫn đến tăng điện áp lên cao hơn so với mức tiêu chuẩn, các thiết bị điện có nguy cơ gặp nguy hiểm do điện áp tăng đột ngột trong thời gian ngắn. Tuy nhiên, tụ chống sét có khả năng giảm thiểu tác động của các điện áp cao này và bảo vệ các thiết bị.
Thiết bị này được tích hợp vào mạch điện nhằm ngăn ngừa các xung áp gai và xung áp cao, những tác động có thể phá hủy nguồn cấp điện và làm hư hại các thiết bị điện tử. Nhờ vào việc lắp đặt tụ bảo vệ quá áp vào mạch, nguy cơ này sẽ được giảm thiểu, từ đó bảo đảm an toàn và kéo dài tuổi thọ cho thiết bị điện của bạn.
Xem thêm: cột thu lôi gia đình
Tác dụng của tụ chống sét
Trong điều kiện bình thường, điện trở của tụ chống sét rất cao. Tuy nhiên, khi điện áp vượt quá thông số kỹ thuật của tụ, điện trở trong mạch sẽ tự động giảm xuống mức thấp, làm ngắt mạch để đảm bảo an toàn cho các thiết bị trong hệ thống.
Các tụ bảo vệ quá áp đơn giản là linh kiện điện năng được thêm vào nguồn. Chúng có hai thành phần bán dẫn, giúp bảo vệ mạch điện khỏi các xung gai và xung điện áp. Khi xảy ra các tác động này, tụ chống sét có khả năng cắt ngắn mạch điện để bảo vệ các thiết bị trong công trình và ngăn chặn sự tăng cao của điện áp. Do đó, tụ chống sét được sử dụng để bảo vệ quá áp trong các mạch điện nhạy cảm.
Xem thêm: kim thu sét cổ điển
Ký hiệu thường gặp của tụ chống sét
Các Varistor thường được biểu thị trên mạch điện với các ký hiệu như MOV, RV, VR, RDV,… Về mặt ngoại hình, các Varistor có vẻ ngoài tương tự như các tụ gốm cao cấp, do đó để phân biệt chúng, bạn cần nhận biết các ký hiệu được đề cập.
Những thông số cần quan tâm khi sử dụng tụ chống sét
Khác với các loại điện trở khác, các thông số kỹ thuật quan trọng cần chú ý cho các tụ chống sét là W hoặc Ohm. Khi sử dụng tụ chống sét, những yếu tố quan trọng nhất cần xem xét là điện áp kẹp, khả năng hấp thụ/tán năng lượng, và thời gian ngắt mạch.
Khả năng hấp thụ và tán năng lượng
Chỉ số hấp thụ và tán năng lượng cho biết mức năng lượng mà tụ chống sét có thể hấp thụ. Đây được đo bằng Jun, với chỉ số càng cao, tụ chống sét có khả năng hấp thụ năng lượng càng lớn, từ đó bảo vệ thiết bị tốt hơn.
Thường thì tụ chống sét tốt sẽ có chỉ số hấp thụ và tán năng lượng từ 200 đến 400 Jun. Đối với những chỉ số trên 600 Jun thì được xem là lý tưởng. Việc lắp đặt song song hai hoặc ba tụ chống sét cùng lúc có thể tăng khả năng hấp thụ và tán năng lượng của tụ.
Thời gian ngắt mạch
Tụ sét không ngắt mạch ngay lập tức khi điện áp tăng đột ngột. Thời gian ngắt mạch có một độ trễ nhất định, tuy nhiên độ trễ này rất nhỏ. Thời gian ngắt mạch càng ngắn, thiết bị hoạt động càng tốt, và xung điện áp gây hại cho thiết bị càng ít.
Mỗi loại tụ sét có thời gian ngắt mạch khác nhau, phụ thuộc vào vật liệu và chất lượng sản xuất. Theo các chuyên gia, thời gian ngắt mạch lý tưởng của tụ chống sét là dưới 1 nanogam (NS).
Điện áp kẹp
Điện áp kẹp, hay còn gọi là giá trị điện áp của tụ, là điện áp ngắn mạch của tụ chống sét. Tụ chống sét sẽ ngăn chặn sự tăng đột ngột của dòng điện qua thiết bị. Điều này xảy ra trong điều kiện các thiết bị này đạt đến điện áp kẹp của chúng.
Thiết bị được bảo vệ tốt hơn khi điện áp kẹp càng thấp. Tuy nhiên, điện áp kẹp không được thấp hơn điện áp của thiết bị đang được bảo vệ. Ví dụ, nếu bạn muốn bảo vệ một thiết bị có điện áp 220V, thì nên sử dụng tụ chống sét có giá trị điện áp kẹp cao hơn, ví dụ như tụ chống sét có điện áp kẹp 275V.
