Biện pháp thi công hệ thống chống sét An toàn & Hiệu quả 2025

Thi công hệ thống chống sét là một quy trình kỹ thuật quan trọng nhằm bảo vệ công trình xây dựng và tính mạng con người trước những hiểm họa do sét gây ra. Để hệ thống hoạt động hiệu quả và an toàn, cần tuân thủ chặt chẽ các bước thi công được mô tả chi tiết dưới đây.

1. Công tác chuẩn bị

Khảo sát công trình Khảo sát thực tế công trình là bước đầu tiên và quan trọng nhất trong quá trình thi công hệ thống chống sét. Việc khảo sát bao gồm:

• Đánh giá địa hình, xác định rõ chiều cao công trình, vị trí các điểm cao nhất, và các khu vực dễ bị ảnh hưởng bởi sét.
• Phân tích điều kiện môi trường xung quanh như độ ẩm, điện trở đất, các công trình lân cận nhằm đưa ra các đánh giá chính xác về nguy cơ sét đánh.
• Dựa vào kết quả khảo sát, tiến hành thiết kế chi tiết hệ thống chống sét sao cho phù hợp với điều kiện cụ thể của từng công trình.

Lập kế hoạch chi tiết Một kế hoạch thi công rõ ràng là điều kiện tiên quyết để đảm bảo quá trình thi công diễn ra suôn sẻ. Kế hoạch cần bao gồm:

• Mục tiêu rõ ràng, cụ thể và có tính khả thi cao.
• Xác định tiến độ thi công từng giai đoạn, bố trí nhân lực và máy móc phù hợp.
• Lên danh sách chi tiết về vật liệu và thiết bị cần sử dụng.
• Xây dựng các phương án dự phòng cho những tình huống phát sinh ngoài dự kiến, đảm bảo quá trình thi công không bị gián đoạn.

Chuẩn bị vật liệu và dụng cụ Các vật liệu chính cần chuẩn bị cho việc thi công hệ thống chống sét bao gồm:

• Kim chống sét bằng đồng hoặc thép không gỉ, chất lượng cao, độ bền tốt.
• Dây dẫn sét có tiết diện lớn, thường từ 50mm² trở lên, đảm bảo khả năng dẫn điện tốt và chống ăn mòn.
• Cọc tiếp địa bằng thép mạ kẽm hoặc đồng, có khả năng chịu lực tốt, bền bỉ với thời gian.

Các dụng cụ cần chuẩn bị gồm:

• Máy khoan, máy đo điện trở đất, thang, cờ lê, kìm, máy hàn hóa nhiệt.
• Các thiết bị bảo hộ lao động như găng tay cách điện, mũ bảo hộ, dây an toàn.

2. Thi công hệ thống tiếp địa

Đào rãnh tiếp địa Rãnh tiếp địa cần được đào đúng kỹ thuật, đảm bảo độ sâu khoảng 0.8m và chiều rộng khoảng 0.5m. Đây là kích thước lý tưởng để cọc tiếp địa có thể tiếp xúc tốt với đất, đảm bảo điện trở đất đạt chuẩn.

Chôn cọc tiếp địa Cọc tiếp địa được đóng theo phương thẳng đứng, cách nhau khoảng 2.4m (tương đương chiều dài cọc). Việc bố trí các cọc tiếp địa phải đảm bảo tính đồng nhất và tiếp xúc tốt nhất với đất để tối ưu hóa hiệu quả thoát sét.

Liên kết cọc tiếp địa Sử dụng phương pháp hàn hóa nhiệt hoặc kẹp đồng chữ U để nối cọc tiếp địa với dây thoát sét. Các mối nối cần được kiểm tra kỹ càng, đảm bảo chắc chắn và dẫn điện tốt, tránh trường hợp điện trở cao gây giảm hiệu quả thoát sét.

Kiểm tra điện trở đất Sử dụng thiết bị đo điện trở đất chuyên dụng để kiểm tra, đảm bảo giá trị điện trở luôn dưới 10 Ohm theo quy định của tiêu chuẩn TCVN 9385-2012 hoặc tiêu chuẩn IEC hiện hành.

3. Lắp đặt kim chống sét

Chọn vị trí lắp đặt Kim chống sét cần được lắp đặt tại điểm cao nhất của công trình, có thể là nóc nhà, tháp nước, cột anten, đảm bảo hiệu quả cao nhất trong việc thu sét.

Gắn kim chống sét Kim chống sét cần được cố định chắc chắn, tránh bị che khuất hoặc cản trở bởi các vật thể xung quanh. Kim chống sét phải được làm từ vật liệu dẫn điện tốt, không bị oxi hóa trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt.

4. Lắp đặt dây dẫn sét

Kết nối dây dẫn Dây dẫn được nối từ kim chống sét xuống hệ thống tiếp địa một cách trực tiếp và thẳng nhất có thể, tránh uốn cong, tránh các vật cản cơ học để đảm bảo khả năng dẫn sét nhanh nhất, hiệu quả nhất.

Kiểm tra các kết nối Tất cả các mối nối của dây dẫn sét cần được kiểm tra kỹ, đảm bảo không bị lỏng, đứt hoặc hỏng hóc. Các mối nối không đảm bảo có thể dẫn đến sự cố nghiêm trọng khi có sét đánh trực tiếp.

5. Kiểm tra và nghiệm thu

Kiểm tra điện trở đất Sau khi hoàn thiện lắp đặt, tiến hành đo điện trở đất lần nữa để đảm bảo hệ thống tiếp địa đạt chuẩn kỹ thuật (dưới 10 Ohm).

Nghiệm thu hệ thống Tiến hành nghiệm thu hệ thống theo đúng quy trình và tiêu chuẩn an toàn hiện hành trước khi đưa vào sử dụng. Cần có biên bản nghiệm thu chi tiết để làm cơ sở pháp lý cũng như để theo dõi trong quá trình sử dụng về sau.

6. Bảo trì định kỳ

Kiểm tra định kỳ Thực hiện kiểm tra hệ thống định kỳ, đặc biệt sau mỗi mùa mưa bão lớn, đo lại điện trở đất và kiểm tra các mối nối để đảm bảo hệ thống luôn hoạt động trong trạng thái tốt nhất.

Sửa chữa và thay thế Khi phát hiện hỏng hóc hoặc sự cố, cần tiến hành sửa chữa hoặc thay thế ngay lập tức các thiết bị hư hỏng, tránh ảnh hưởng đến khả năng bảo vệ của hệ thống chống sét.

Lưu ý quan trọng trong thi công chống sét

• Luôn tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn kỹ thuật quốc gia và quốc tế như TCVN 9385-2012, IEC.
• Chỉ sử dụng vật liệu và thiết bị chống sét chất lượng cao, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng để đảm bảo độ bền và an toàn.
• Đảm bảo an toàn lao động tuyệt đối khi thi công trên cao hoặc gần nguồn điện, sử dụng đầy đủ các thiết bị bảo hộ như dây an toàn, găng tay cách điện, mũ bảo hộ, v.v.

Kết luận

Thi công hệ thống chống sét đúng kỹ thuật không chỉ bảo vệ tài sản mà còn đảm bảo an toàn tuyệt đối cho con người, giúp công trình bền vững trước các hiện tượng thời tiết cực đoan ngày càng diễn biến phức tạp.