Skip to content
Bản đồ mật độ sét ở Việt Nam theo QCVN 02:2022/BXD
1. Tổng quan về hiện tượng sét ở Việt Nam
Việt Nam nằm trong một trong ba khu vực tập trung nhiều dông sét nhất trên thế giới. Với khí hậu nhiệt đới gió mùa ẩm, hoạt động dông sét có cường độ mạnh thường xuyên xảy ra trên khắp 63 tỉnh thành. Theo thống kê, mỗi năm Việt Nam có thể hứng chịu tới 2 triệu cú sét đánh xuống đất, đặt đất nước ta vào nhóm có mật độ giông sét cao trên thế giới.
Việt Nam hứng chịu khoảng 2 triệu cú sét mỗi năm
Hiện tượng sét đánh không chỉ gây thiệt hại về tài sản mà còn đe dọa đến tính mạng của con người. Theo báo cáo từ Văn phòng thường trực Ban Chỉ đạo quốc gia về phòng chống thiên tai, từ năm 2017 đến nay, đã có hơn 170 người chết do sét đánh, với trung bình khoảng 29 người tử vong mỗi năm. Chỉ riêng 6 tháng đầu năm 2024, đã có 15 người thiệt mạng do sét đánh.
2. Phân bố các khu vực nguy cơ sét cao ở Việt Nam
2.1. Khu vực miền Bắc
Miền Bắc Việt Nam có nhiều vùng thuộc diện nguy cơ sét cao, đặc biệt là:
- Hà Nội: Thủ đô là khu vực có nhiều công trình cao tầng, dễ bị ảnh hưởng bởi sét. Hà Nội có tần suất giông sét cao, đặc biệt vào mùa mưa từ tháng 5 đến tháng 9. Trong một sự kiện gần đây (tháng 6/2024), khu vực Hà Nội và vùng lân cận đã ghi nhận hơn 7.000 cú sét trong một buổi sáng, có thời điểm lên đến 10 cú sét trong 1 giây.
Hà Nội là một trong những khu vực thường xuyên xảy ra dông sét
- Hải Dương: Xã Cổ Dũng (Hải Dương) được ghi nhận là một trong những địa phương có tần suất sét đánh cao nhất miền Bắc.
- Vùng trung du và miền núi phía Bắc: Các tỉnh như Vĩnh Phúc, Bắc Giang, Thái Nguyên có tần suất giông sét cao do ảnh hưởng của địa hình đồi núi xen kẽ đồng bằng. Theo QCVN 02:2022/BXD, tỉnh Phú Thọ có mật độ sét đánh lên đến 10,9 lần/km²/năm.
2.2. Khu vực miền Trung
- Hà Tĩnh: Sơn Lộc (Hà Tĩnh) là khu vực ghi nhận nhiều vụ sét đánh gây thiệt hại về mùa màng và tính mạng con người.
- Quảng Nam: Huyện Thăng Bình (Quảng Nam) cũng thuộc vùng có nguy cơ sét cao.
- Phú Yên và Bình Thuận: Theo nghiên cứu của Viện Vật lý Địa cầu, hoạt động sét mạnh nhất vào tháng 5 ở khu vực này.
2.3. Khu vực miền Nam
Phân bố sét tại các tỉnh phía Nam Việt Nam
- Đồng bằng sông Cửu Long: Đây là khu vực có địa hình thấp, nhiều sông ngòi, thuộc vùng có nguy cơ sét cao. Tỉnh Đồng Tháp từng ghi nhận hiện tượng sét đánh với mật độ cao gây thiệt hại về người.
- Khu vực Tây Nam Bộ: Các tỉnh như Cần Thơ, An Giang, Đồng Tháp, Kiên Giang có địa hình đồng bằng, hệ thống sông rạch dày đặc, khiến nguy cơ sét đánh lan truyền qua đường dây điện và các công trình cao tăng lên đáng kể.
3. Các yếu tố ảnh hưởng đến nguy cơ sét cao
3.1. Yếu tố địa hình
Địa hình đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành các khu vực nguy cơ sét cao:
- Vùng đồi núi: Độ cao tương đối làm tăng khả năng thu hút sét
- Vùng đồng bằng rộng lớn: Thiếu các điểm cao tự nhiên khiến các công trình nhân tạo trở thành điểm thu hút sét
- Vùng ven biển: Sự giao thoa giữa khối không khí biển và đất liền tạo điều kiện thuận lợi cho sự hình thành dông sét
Hoạt động dông sét trên lãnh thổ Việt Nam
3.2. Yếu tố khí hậu
- Mùa mưa: Hoạt động dông sét mạnh nhất vào mùa mưa, đặc biệt từ tháng 5 đến tháng 9 hàng năm
- Hiện tượng El Nino/La Nina: Ảnh hưởng đến tần suất và cường độ của các cơn dông sét
- Biến đổi khí hậu: Làm tăng tính cực đoan của thời tiết, kéo theo tăng tần suất dông sét
4. Tác động và thiệt hại do sét gây ra
4.1. Thiệt hại về người
Thống kê thiệt hại do sét đánh
Theo thống kê chưa đầy đủ, từ năm 2017 đến năm 2022, cả nước có 175 người tử vong do sét đánh, trung bình mỗi năm khoảng 29 người. Riêng năm 2022, trong 6 tháng đầu năm đã có 44 người tử vong do sét đánh. Đầu năm 2024, có 15 người thiệt mạng trong 6 tháng đầu năm.
4.2. Thiệt hại về tài sản và cơ sở hạ tầng
Sét đánh gây thiệt hại lớn cho các công trình, nhà cửa, thiết bị điện tử và hệ thống điện:
- Hư hỏng thiết bị điện, điện tử
- Cháy nổ hệ thống điện
- Gián đoạn hoạt động của các hệ thống thông tin, viễn thông
- Thiệt hại về mùa màng, vật nuôi
5. Giải pháp phòng chống sét hiệu quả
5.1. Hệ thống chống sét trực tiếp
5.1.1. Hệ thống kim thu sét cổ điển
Sơ đồ cấu tạo và hoạt động hệ thống kim thu sét cổ điển
Kim thu sét cổ điển có cấu tạo đơn giản bằng thanh kim loại với đường kính phi 14, phi 16, phi 18 và chiều dài từ 0,6 đến 1,5m. Kim được chế tạo bằng vật liệu thép, thép mạ kẽm hoặc đồng. Nguyên lý hoạt động dựa trên việc thu hút sét đánh vào kim, sau đó dẫn dòng điện sét xuống đất một cách an toàn.
5.1.2. Hệ thống kim thu sét tiên đạo sớm
Lắp đặt hệ thống kim thu sét tiên đạo sớm
Kim thu sét tiên đạo sớm là giải pháp hiện đại và hiệu quả hơn, có khả năng tạo ra tia tiên đạo (ion hoá không khí) sớm hơn so với kim thu sét thông thường, từ đó mở rộng phạm vi bảo vệ. Các sản phẩm phổ biến bao gồm kim thu sét Liva, LPI, Ingesco với bán kính bảo vệ từ 20m đến 150m tùy thuộc vào mẫu mã và công nghệ.
5.2. Hệ thống chống sét lan truyền
5.2.1. Thiết bị chống sét lan truyền (SPD)
Thiết bị chống sét lan truyền (SPD) Schneider
Thiết bị chống sét lan truyền hay SPD (Surge Protection Devices) được thiết kế để bảo vệ các thiết bị điện và điện tử khỏi quá áp đột biến do sét đánh gây ra. SPD hoạt động bằng cách chuyển hướng dòng điện quá áp xuống đất thay vì qua các thiết bị nhạy cảm.
Thiết bị chống sét lan truyền 1 pha DS42VG-230
5.2.2. Giải pháp chống sét toàn diện
Sơ đồ hệ thống chống sét toàn diện cho công trình
Một hệ thống chống sét hoàn chỉnh bao gồm:
- Kim thu sét lắp đặt tại các điểm cao nhất của công trình
- Dây dẫn xuống (dây thoát sét) kết nối kim thu sét với hệ thống tiếp địa
- Hệ thống tiếp địa có điện trở thấp
- Thiết bị chống sét lan truyền (SPD) lắp đặt tại các tủ điện chính và phụ
5.3. Biện pháp phòng tránh cá nhân
Khi có dông sét, người dân nên:
- Tìm nơi trú ẩn an toàn, tốt nhất là trong nhà có hệ thống chống sét
- Tránh xa cây cao, không đứng nơi trống trải hoặc đỉnh đồi
- Không sử dụng điện thoại có dây hoặc các thiết bị điện
- Tránh tiếp xúc với các vật dụng kim loại
- Tránh đứng gần cửa sổ, cửa ra vào và các đồ dùng điện
Biện pháp an toàn phòng tránh sét khi ở ngoài trời
6. Xu hướng nghiên cứu và ứng dụng công nghệ trong phòng chống sét
Các xu hướng hiện nay bao gồm:
- Phát triển hệ thống cảnh báo sớm dông sét
- Ứng dụng công nghệ định vị sét trong thời gian thực
- Nghiên cứu vật liệu mới có khả năng dẫn điện tốt hơn, bền hơn
- Phát triển các thiết bị chống sét thông minh tích hợp AI
Kết luận
Việt Nam là quốc gia có mật độ sét cao trên thế giới với nhiều khu vực có nguy cơ sét đánh cao như Hà Nội, Hải Dương, Hà Tĩnh và đồng bằng sông Cửu Long. Để giảm thiểu thiệt hại do sét gây ra, cần có sự kết hợp giữa các giải pháp kỹ thuật như lắp đặt hệ thống chống sét hiệu quả và nâng cao nhận thức của người dân về cách phòng tránh sét an toàn.
Lắp đặt hệ thống chống sét cho nhà ở
Công ty TNHH thương mại và xây lắp SET Toàn Cầu – Chuyên gia trong lĩnh vực chống sét
Dịch vụ chống sét chuyên nghiệp
Công ty SET Toàn Cầu tự hào là đơn vị hàng đầu trong lĩnh vực cung cấp giải pháp chống sét toàn diện, với nhiều năm kinh nghiệm và đội ngũ chuyên gia kỹ thuật cao.
Chúng tôi cung cấp:
- Tư vấn thiết kế hệ thống chống sét phù hợp với từng công trình
- Cung cấp và lắp đặt kim thu sét, thiết bị chống sét lan truyền chính hãng
- Bảo trì, bảo dưỡng định kỳ hệ thống chống sét
- Kiểm tra, đánh giá hiệu quả hệ thống chống sét hiện có
Bảo vệ công trình và tài sản của bạn khỏi thiên tai sét đánh bắt đầu từ hôm nay! Liên hệ ngay với SET Toàn Cầu để được tư vấn miễn phí.
Công ty TNHH thương mại và xây lắp SET Toàn Cầu
Địa chỉ: Số 2 ngõ 22 thôn Thượng, xã Cự Khê, H. Thanh Oai, Hà Nội
Hotline: 0972 299 666 – 0978 101 070
Email: settoancau@gmail.com
VPGD: Đ. Kim Giang/29 ngõ 292, Đại Kim, Hoàng Mai, Hà Nội
