Chống Sét Lan Truyền Là Gì? Các Thiết Bị Tạo Nên Hệ Thống Chống Sét Lan Truyền

Sét đánh là hiện tượng thiên nhiên nguy hiểm, có thể gây ra thiệt hại nghiêm trọng cho con người, tài sản và hoạt động của các công trình. Bên cạnh tác động trực tiếp, sét còn gây ra hiện tượng sét lan truyền, ảnh hưởng đến hệ thống điện, thiết bị điện tử và gây hư hỏng, cháy nổ. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn cái nhìn tổng quan về sét lan truyền, các loại thiết bị chống sét lan truyền, nguyên lý hoạt động, cách lắp đặt và bảo trì hệ thống, giúp bạn hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của việc bảo vệ thiết bị điện khỏi tác động của sét.

Sét lan truyền là gì?

Sét lan truyền là hiện tượng dòng điện sét lan truyền qua các đường dây dẫn điện, cáp tín hiệu, đường ống kim loại… xâm nhập vào công trình và gây hư hỏng cho các thiết bị điện, điện tử . Sét lan truyền có thể xảy ra ngay cả khi sét không đánh trúng trực tiếp vào công trình, mà đánh vào các vật thể gần đó như cây cối, cột điện…  

Sét lan truyền có thể xâm nhập vào công trình qua các con đường:  

• Anten, dây dẫn điện trên không
• Cáp treo, dây trần (điện lực, điện thoại, truyền số liệu…)
• Cáp thông tin ngầm
• Cáp nối giữa các thiết bị
• Mạch cung cấp điện (AC & DC)
• Hệ thống tiếp đất
• Vỏ che chắn của thiết bị

Tác hại của sét lan truyền:

• Hư hỏng thiết bị điện, điện tử: tivi, tủ lạnh, máy tính, máy chủ…
• Gây cháy nổ, chập điện
• Làm gián đoạn hoạt động sản xuất, kinh doanh
• Ảnh hưởng đến an toàn của con người

Chống sét lan truyền là gì? 

Chống sét lan truyền là một hệ thống có chức năng bảo vệ các thiết bị điện, điện tử khỏi những tia sét đánh vào cột điện, trạm biến áp cách xa phạm vị bảo vệ của kim thu sét trực tiếp làm tăng áp đột ngột. Hệ thống này giúp bạn chế sự quá áp đột biến lan truyền  bằng cách chuyển hướng dòng điện nguy hiểm này sang một nơi an toàn khác. 

Vì sao phải lắp đặt hệ thống chống sét lan truyền 

Trên thực tế, không phải tia sét nào cũng đánh trực tiếp lên nguồn dây mới gây ra chập cháy, hư hỏng mà tia sét đánh cách xa vài trăm mét cũng có thể gây xung cảm ứng lan truyền xung quanh với sức phá hủy cực lớn, cực kỳ nguy hiểm. Bên cạnh các thiết bị chống sét trực tiếp, việc lắp đặt các thiết bị chống sét lan truyền là rất cần thiết. Dưới đây là một số lý do vì sao phải lắp đặt hệ thống chống sét lan truyền:

• Bảo vệ người và tài sản: Sét có thể gây ra thiệt hại nghiêm trọng cho con người và tài sản. Khi sét đánh vào một công trình, nó có thể gây cháy, hỏa hoạn, hủy hoại thiết bị điện tử, làm hỏng hệ thống máy tính và đèn chiếu sáng, và gây nguy hiểm cho con người. Hệ thống chống sét lan truyền giúp giảm thiểu nguy cơ này bằng cách hướng sét đi qua đường dẫn an toàn, xa xa khỏi các thiết bị quan trọng và con người.
• Bảo vệ hệ thống điện: Sét có thể tạo ra hiện tượng sét điện và gây ra sự cản trở, hủy hoại hoặc làm mất điện cho hệ thống điện. Điều này có thể dẫn đến mất điện tổng thể hoặc hỏng hóc các thiết bị điện. Hệ thống chống sét lan truyền giúp định tuyến dòng sét vào một con đường an toàn, tránh hệ thống điện chính và giảm thiểu nguy cơ mất điện hoặc hỏng hóc.
• Tuân thủ quy định an toàn: Trong nhiều quốc gia, việc lắp đặt hệ thống chống sét lan truyền là một yêu cầu bắt buộc theo quy định về an toàn công trình. Các quy định này được thiết lập để bảo vệ người lao động và công chúng, và đảm bảo rằng các công trình và thiết bị tuân thủ các tiêu chuẩn an toàn.
• Giảm thiểu thiệt hại kinh tế: Một sự cố sét có thể gây ra thiệt hại kinh tế lớn đối với một công trình hoặc doanh nghiệp. Việc lắp đặt hệ thống chống sét lan truyền giúp giảm thiểu nguy cơ mất mát và chi phí sửa chữa do thiệt hại do sét gây ra.

Hệ thống chống sét lan truyền

– Hệ thống chống sét lan truyền bao gồm 3 phần chính:

1.  Thiết bị cắt sét hoặc tủ cắt lọc sét

2.  Dây dẫn thoát sét

3.  Hệ thống bãi tiếp địa điện trở nhỏ hơn 4Ω

• Khi có xung sét từ bên ngoài dẫn vào công trình, nguồn xung đi qua át tổng và dẫn đến những thiết bị thứ cấp làm hư hại và cháy nổ. Để bảo vệ đường nguồn ta cần lắp thiết bị cắt lọc sét hoặc cắt sét ở ngay tủ điện tổng công trình, có thể lắp nối tiếp ở trước át tổng hoặc lắp song song ở đầu ra át tổng (phụ thuộc vào thiết bị lắp đặt)
• Sau đó kết nối dây thoát sét từ thiết bị cắt lọc sét hoặc cắt sét đi đến bãi tiếp địa. Sử dụng dây tiếp địa đồng bọc nhựa PVC ký hiệu vàng xanh, dây có tiết diện từ 1x16mm đến 1x70mm hoặc to hơn tùy theo chiều dài của dây dẫn.
• Bãi tiếp địa sử dụng phương pháp khoan giếng hoặc đào rãnh đóng cọc tiếp địa sao điện trở nhỏ hơn 4 Ω
•  Tùy theo tính chất công trình để đưa ra phương án bảo vệ an toàn hiệu quả và tối ưu cho công trình.